Τετάρτη 3 Αυγούστου 2022

Οδοιπορικό στη Μακεδονία σε 9 πράξεις με τον Ευστάθιο Δαφνομήλη

 

Οδοιπορικό στη Μακεδονία_1
 
Στα Γιαννιτσά, στο Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενού Πασά της Βυζαντινής οικογενείας των Ουρανών, θα
συζητήσουμε για το εποικοδομητικό έργο των εκτουρκισμένων Ελλήνων στην καθυπόταξη των υπολοίπων Ρωμιών και στην οθωμανική κατάκτηση Θράκης και Μακεδονίας. 
 
Το μνημείο ανοικοδομήθηκε με δαπάνη 25% ελλαδικού δημοσίου και 75% Ευρωπαϊκής Ενώσεως.
Διδάγματα που μπορούμε να αποκομίσουμε σήμερα από τον Εβρενό, για τους σύγχρονους ευρωπαϊστές και την μετατροπή της Ελλάδος σε Ευρωπαϊκό βιλαέτι, θα αναλυθούν σε ειδικό brunch που θα παρατεθεί αργότερα, στο οποίο απ' ότι με πληροφορούν θα έχουμε φρέσκα πρέτσελ και λέμπερβουρστ εισαγωγής.
 
Εναλλακτικά, αν οι Έλληνες αποδειχθούν ανεπίδεκτοι των διδαγμάτων, υπάρχει και η λύση των νεοθωμανών για να τους συνετίσουμε, αλλά το απευχόμαστε, καθώς αυτό μελλοντικά ίσως βλάψει την αληθινή Πατρίδα μας την Ευρώπη.
 
 
 
Οδοιπορικό στη Μακεδονία_2
 
Το δικό μας Μαυροβούνιο είχε όμορφα ελληνικά σχολεία.
Το ελλαδικό κράτος του πήρε τα παιδιά και τις νεαρές ηλικίες και το σχολείο φαίνεται πως έκλεισε...
Περνάω χωριά άδεια, εν μέσω καλοκαιριού και θλίβομαι που οι άνθρωποι δεν γύρισαν στον τόπο τους ούτε για αυτές τις λίγες μέρες του έτους...
 
"Εστιν ουν Ελλάς και η Μακεδονία".
Ποιος θα μείνει να το φωνάξει;
Παντού στα μικρά χωριά, έρημοι δρόμοι και λιγοστοί, γηραιοί άνθρωποι...
Χωρίς παιδιά τριγύρω, ο πληθυσμός γερνάει ηλικιακά, και ψυχικά ακόμα ταχύτερα...
Γερασμένα γεωργικά μηχανήματα επιχειρούν να δοκιμάσουν αν περνάει ακόμα η μπογιά τους, και εκδίδονται στους δρόμους σε τιμή ευκαιρίας...
 
Ένα παραδόξως φροντισμένο μνημείο στέκει στον δρόμο αριστερά μου, προς τιμήν των πεσόντων της μάχης του Οστρόβου. 100 χρόνια πέρασαν...
 
Τα βουνά εδώ δεν φοβούνται πυρκαγιές. Καίτοι πυκνά και απροσπέλαστα ακόμη και για τα πιο μικρά ζώα, αποτελούμενα από Κέρδους, Φτελιές, Λευκές και πάσης λογής δένδρα υδρόφυλλα, δείχνουν έτοιμα να παλέψουν στα ίσα την φωτιά και να την κερδίσουν. Δύσκολο το επάγγελμα του εμπρηστή σε αυτά τα μέρη... "Παραδόξως" λείπουν και τα κερατιάτικα φουρφούρια...
Διαβαίνω την κεντρική οδό.
 
Μπροστά μου ένα άνοιγμα μέσα απ' τα βουνά... Μία υπέροχη γαλάζια μάζα αποκαλύπτεται μεγαλοπρεπώς εμπρός μου.
Λες να είναι....






 
 
Δυσάρεστο διάλειμμα από το οδοιπορικό.
 
Στρατιωτικό νεκροταφείο Φλωρίνης.
300 μνήματα εκεί και πιθανώς αμέτρητα οστά ακόμα, μη αναγνωρισθέντων ή αγνοουμένων στην κεντρική οστεοθήκη/τύμβο. 
 
Ένα Τάγμα.
 
Πρέπει να είναι το χειρότερο στρατιωτικό νεκροταφείο που έχω δει στην Ελλάδα. 
Και έχω δει πολλά. Πάρα πολλά.
 
Αυτά τα παλικαράκια, νεαροί στην ηλικία 20-26-30 ετών απ' ό,τι είδα, άφησαν τον τόπο τους για να υπερασπιστούν την Μακεδονία από τους εαμοβουλγάρους σλαβοκομμουνιστές.
Δυστυχώς είχαμε την ατυχία η Πατρίδα μας να διεκδικείται από δύο λογιών προδότες. Τους Αριστερούς και τους Δεξιούς. Εν τέλει νίκησαν οι Δεξιοί, ζήσαμε τον μήνα του μέλιτος μαζί τους πριν μας πηδήξουν κι από τότε πάει ασάλιωτο.
 
Έχουν γεμίσει μνημεία του Ζαχαριάδη, του Άρη της Σουλτάνας, των ψευτοκαπεταναίων που δεν έριξαν τουφεκιά σε Γερμανό αλλά έσφαζαν παιδιά και νοικοκυραίους, και άφησαν οι καριόληδες τα μνήματα βρώμικα, χορταριασμένα, σακατεμένα, πλιατσικολογημένα. 
 
Δεν είναι τυχαίο πως είναι στη Φλώρινα το νεκροταφείο. Εκεί που χτυπάει πιο δυνατά η καρδιά των εξωμοτών, προδοτών και απογόνων των σλαβοκομμουνιστών. Εκεί που το "Ουράνιο Τόξο" βγάζει σχεδόν 4%...
 
Το στρατιωτικό νεκροταφείο πάντως είναι ευθύνη της τοπικής στρατιωτικής μονάδας. Και όταν βρίζω τους Αξιωματικούς, μου λέτε ότι τους τσουβαλιάζω. Σίγουρα κάποια δικαιολογία θα έχουν πάλι οι υπόλογοι, για να δικαιολογήσουν τα 3 m² χακί ύφασμα που τους έκανε χορηγία η Πατρίδα μας για να φοράνε. 
Πάντως τους νεκρούς στρατιώτες που έπεσαν στο καθήκον, τους έγραψαν στα παπάρια τους.
 










Οδοιπορικό στη Μακεδονία_3
 
...Μία υπέροχη γαλάζια "θάλασσα" ξεπροβάλλει εμπρός μου. Παίρνω το πόδι μου από το γκάζι. Ο Σταυρός από την Αγία Βαρβάρα στην Άρνισα με καλωσορίζει. Τραβάω καρφί για την όχθη της τρίτης μεγαλύτερης φυσικής λίμνης της Πατρίδας μας, της Βεγορίτιδας.
 
Η ζωή βρίσκεται στον δικό της ρυθμό εδώ. Ούτε αργός, ούτε γρήγορος. Όπως και να 'χει, δεν εκβιάζεται με ρολόγια και προγράμματα. Δύο μάστορες επισκευάζουν την πλωτή ξύλινη προβλήτα. Τους χαιρετάω, με χαιρετάνε. Έχω γεμίσει τα πνευμόνια μου με μυρωδιά από καλάμι, καθαρό αέρα και λίγο teak oil από τις επισκευές. 
 
Συνεχίζω τον δρόμο μου. Πολλά αρδευτικά κανάλια, πλούσιες καλλιέργειες. Ένα μοναχικό τρακτέρ ξαποσταίνει από την ζέστη και τη σκληρή δουλειά... ξεδιψάει δίπλα στο κανάλι έχοντας γδυθεί αδιάντροπα. Όλα συγχωρούνται αν δουλεύεις σκληρά.
 
Τα τοπία είναι υπέροχα. Προσεγμένες καλλιέργειες, νοικοκυρεμένα πράγματα. "Συγνώμη κύριε", ρωτάω έναν περαστικό, "είναι η ελληνική Τοσκάνη εδώ;"
"Ποια Τοσκάνη αγόρι μου, μικρά λιμνοχώρια βρίσκονται εδώ!"
"Να με συγχωρείτε, δεν είμαι κοσμογυρισμένος, αλλά αυτό μου θύμισε!"
 
Πρέπει να βιαστώ. Έχω πολλά να δω ακόμα για σήμερα. 
 
Οδεύω προς το κοντινό φρούριο που βρίσκεται στην διπλανή λίμνη, την λίμνη των Πετρών. Είμαι μόνος, σε ένα άγριο τοπίο, χωματόδρομος, το αμάξι παραπονιέται... "Κουράγιο" του λέω... 
 
Ξαφνικά ξεπροβάλλει ένα αλαζονικό κτήνος εμπρός μου. Στάγιερ που θα ζήλευε ο Ανθύπας του Όρχου οχημάτων στην μονάδα μου στον στρατό για την κατάστασή του... Βαλκάνιοι εξερευνητές. Τους χαιρετώ, με χαιρετούν. Άραγε αναρωτήθηκαν κι αυτοί, που πάει ο τρελός μέσα στην ερημιά μόνος του, ή δύο τρελοί όταν συναντιούνται μεταξύ τους περνιώνται για λογικοί;
 
Η λίμνη Πετρών τελειώνει, σταματάει και η σκόνη. Δίπλα στο παράθυρο του αυτοκινήτου μου κλείνουν το μάτι κάτι μούρα. Δεν αντιστέκομαι στη γλύκα τους... με έχει κόψει πείνα... 
 
Πάνω από την λίμνη Πετρών βρίσκεται η αρχαία ομώνυμη πόλη. "Την γαρ πόλη των Πετρών, Φίλιππος Β' ο Μακεδών έστησε". Η πόλη ανακαλύφθηκε το 1913, αμέσως μετά την απελευθέρωση της περιοχής κατά τους Βαλκανικούς. Τώρα καταναλώνει το τρίτο ΕΣΠΑ στη σειρά για να συνεχιστούν οι ανασκαφές. Επιθεωρώ τα έργα και αποχωρώ ακόμα πιο πεινασμένος.
 
Πρέπει να ανέβω ψηλά. Να δω τη θέα, να φάω και καλύτερα. Ανεβαίνω, μετράω το υψόμετρο, 1.300 μέτρα... το ελάφι δίπλα μου συμφωνεί με τη μέτρηση.
Κάτι μυρίζω... μαγειρευτό σε πήλινο είναι...;
 



















 
 
Οδοιπορικό στη Μακεδονία_4
 
...έφτασα αργά στο Νυμφαίο. Ανάβαση περί τα 800 μέτρα από τη λίμνη, φτάνεις στα 1350 και έχεις άλλο αέρα. Το νερό επίσης ειναι εξαιρετικό.
 
Βυθίστηκα στην απολαυση ενός χοιρινού μαγειρεμενου στο φούρνο με μυρωδικά και ξηρούς καρπούς, έφαγα και μερικά καλογευστα κρύα ορεκτικά και έκατσα να ρεμβάσω. 
 
Τα συναισθήματα είναι υπέροχα, και η βασική αιτία είναι η φύση που οργιάζει γύρω μου. Είναι εκπληκτικό αυτό που συμβαίνει στην ορεινή Μακεδονία. Το πράσινο τυλίγει τα πάντα εντός σύντομου χρονικού διαστήματος. Τα χωριά στην περιοχή αυτή είναι όλα πολύ προσεγμένα, δεν είδα ιδιαίτερο πλούτο που να κραυγάζει, είδα μάλλον νοικοκυραίους ανθρώπους, που έχουν διατηρήσει τα πατρικά τους και τα έχουν φροντίσει, αντί να χτίσουν μεγαλομανείς κατασκευές εκτός αρχιτεκτονικής και τοπικού ρυθμού. 
 
Το παράδειγμα της Τοσκάνης που ανέφερα πριν δεν είναι τυχαίο. Η περιοχή της Φλώρινας και Καστοριάς ανήκει στην ίδια κλιματική ζώνη με της Τοσκάνης και κεντρικής έσω Ιταλίας. Όταν ένα παλιό πέτρινο σπίτι διατηρηθεί, με την κληματαριά του, τον αμπελώνα του, την κεραμοσκεπή του, τα ξύλινα κουφώματά του, δεν διαφέρει σε τίποτα από τα ιταλικά πορτραίτα που μας παρουσιάζονται σε πίνακες. 
 
Καλό το μπλα μπλα αλλά έπρεπε να τρέξω, ήδη ο ήλιος έστελνε αποχαιρετιστήριο. Για να προλάβω να είμαι Πρέσπες στη σωστή ώρα για σωστό φωτισμό έπρεπε να κόψω το Βέρνο στη μέση. Πήρα τη διαδρομή από Νυμφαίο για Υδρούσα. 
 
"Απαγορεύεται. Κατεστραμμένος δρόμος, κίνδυνος δυστυχήματος" έλεγε η ταμπέλα.
"Όχι σήμερα" απάντησα.
 
Μαστίγωσα το ταπεινό μου άτι και χίμηξα στην κατηφόρα. Δεν γνωρίζω ποσόν καιρό είναι κλειστό αυτό το πέρασμα, αλλά είναι ξεκάθαρο πως η φύση κάνει καλά τη δουλειά της. Από τα δύο ρεύματα κυκλοφορίας, ουσιαστικά το ένα έχει χαθεί, το έχει ανακτήσει το δάσος. "Green inferno", "Πράσσινη κόλαση" ονομάζουν την αγωνιστική διαδρομή του όρους Άιφελ στην Γερμανία. Σας διαβεβαιώ πως το να κινείσαι ταχέως σε αυτόν εδώ τον στριφτερό δρόμο του Βέρνου, το κάνει ισάξιο. Μάλιστα, θα γινόταν μια υπέροχη αγωνιστική διαδρομή, αν δεν ήταν το σπίτι μεγάλων πληθυσμών τοπικών αρκούδων, οι οποίες μάλιστα είχαν αφήσει σε αρκετά σημεία τα ίχνη τους, δηλαδή μεγάλους σωρούς περιττωμάτων και ξυσμενους κορμούς οξιών.
 
Πάντως, είδα γουρούνια, είδα ελάφια, αρκούδες δεν είδα.
 
Η Υδρουσα και ο Τροπαιούχος είναι χαρακτηριστικά όμορφα χωριά της περιοχής. Δεν αντιστάθηκα στον Πειρασμό, αν και βιαστικός, να κάνω μια παράκαμψη στο φράγμα Τριανταφυλλιάς.
Εν τέλει, έφτασα Πρέσπες, αν και ψιλοαργά. Δεν πρόλαβα τους Ψαράδες, είδα μόνο Άγιο Αχίλλειο. Γέλασα με την ταμπέλα του Υπουργείου σχετικά με τον ναό. "Ο ναός κτίζονται με έξοδα του Σαμουήλ, τσάρου των Βουλγάρων, από Λαρισαίους μάστορες".
 
Θα θεωρήσει κάνεις πως ο Σαμουήλ ως νοικοκύρης άνθρωπος που ήταν, είπε, ελάτε ρε παιδιά από τη Λάρισσα να χτίσετε έναν ναό εδώ, και πληρώνω καλό μεροκάματο.
Όχι. Ο Σαμουήλ έκανε επιδρομή σε όλη την κεντρική Ελλάδα πριν τον κανονίσει ο Αυτοκράτωρ Βασίλειος. Έκλεψε, λεηλατησε, σκότωσε, αλλά κυρίως πήρε σκλάβους. Από τη Λάρισσα αναφέρουν οι Λαρισαίοι, πήρε 2-3.000 σκλάβους. Ε, κάποιους από αυτούς, που ήξεραν να κτίζουν, τους έβαλε κι έχτισαν τον ναό. Γαμώ τα υπουργεία σας που δεν ξέρετε να πείτε ούτε τα πράγματα με το όνομά τους. Αλλά και από ορθογραφικά η ταμπέλα δεν πήγαινε πίσω... μέτρησα 3 ορθογραφικά στα ελληνικά. Τα αγγλικά λέτε να ήταν άριστα;
 
Ήπια ένα αναψυκτικό, είχε ήδη σουρουπώσει κι έφυγα για διανυκτέρευση στην Φλώρινα. Πήρα δύο τηλέφωνα. Στο δεύτερο (ξενοδοχείο Φαίδων) μου έκαναν πολύ καλή τιμή κι έμεινα ευχαριστημένος. Το συστήνω. 
 
Έκανα μπάνιο, έφαγα από το εστιατόριο του ξενοδοχείου (δεν είχα κουράγιο να περπατήσω δυστυχώς), φόρτισα όλες τις συσκευές κι έπεσα νεκρός στο αφράτο στρώμα...
Το πρωί ξύπνησα χαρούμενος αλλα γρήγορα μου έφυγε η χαρά... στο πρωινό, δύο πασόκοι αντιπρόσωποι του κόμματος άκουγαν δυνατά τον Ανδρουλάκη να φωνάζει σε βίντεο "το ΠΑΣΟΚ επιστρεφει" και μου χάλασαν την όρεξη...
 
Έκανα checkout ελπίζοντας τα πράγματα να πάμε καλύτερα, αλλά οι καρκινιάρηδες βρωμοπασόκοι ήδη μου είχαν γκαντεμιάσει το πρόγραμμα... 
 
"Ναι, δυστυχώς, το μουσείο δεν λειτουργεί αλλά μπορείτε να πάτε για καφέ, έχουμε εξαιρετικές καφετέριες και μαγαζιά..."

















 
Οδοιπορικό_Μακεδονία_5

...Ο χάρτης έγραφε (και γράφει) "Μουσείο προσωρινά κλειστό".
Αιτία, ο πρόσφατος μεγάλος σεισμός 5,5 Ρίχτερ που έγινε στην Φλώρινα. Βέβαια, το Μουσείο ελέγχθηκε και είναι οκ, αλλά κανείς δεν μπήκε στον κόπο να το δηλώσει ως λειτουργικό στον χάρτη της Google. Ευτυχώς πήρα τις πληροφορίες μου και πήγα με θράσος να μπω κι ό,τι γίνει. Εν τέλει, μπήκα, και το είδα. 
 
Κακές εντυπώσεις από την κατάσταση του Μουσείου και το προσωπικό. Αλλά δεν θέλω να γκρινιάζω... τα ευρήματα που εκτίθενται είναι εντυπωσιακά. Από παλαιολιθικό κλίβανο και κεραμικά, έως υπέροχα γλυπτά αρχαϊκής, μακεδονικής και ελληνιστικής περιόδου, συν το εκπληκτικό μωσαϊκό δάπεδο που διασώθηκε κατά ένα πολύ μεγάλο μέρος του...
 
Έμεινα να θαυμάζω τις εντοίχιες διακοσμήσεις οικιών της Πέλλας που οι καλλιτέχνες της οικοδομής είχαν δημιουργήσει με σκοπό την απομίμηση του μαρμάρου. Τύφλα να 'χουν οι τεχνοτροπίες του σήμερα, και τα χρώματα της κάθε εταιρείας που υπόσχεται διάρκεια και αντοχή. Στέκουν ακόμα ζωηρά από την εποχή των Μακεδόνων. 
 
Αλλά η πολυτέλεια και το custom made της οικοδομής της εποχής φαίνεται σε δεκάδες περιπτώσεις. Για παράδειγμα τα ενεπίγραφα κεραμικά πλακίδια που στόλιζαν τις οροφές των οικιών, φέρουν ακόμα το όνομα του δημιουργού "Αριστάνδρου".
 
Έφυγα κρατώντας όσο περισσότερες πληροφορίες στο μυαλό μου, συμπληρώνοντας γνωστικά κενά. Έπρεπε να δω άλλα δύο Μουσεία πριν αφήσω την Φλώρινα. Δυσοίωνο το γεγονός πως σαν το Αρχαιολογικό που μολις είχα δει, έδειχναν επίσης "κλειστά" στον χάρτη. 
 
Στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης είχα την ελπίδα να δω μια άλλη όψη της Φλωρίνης, αυτή της νέας καλλιτεχνικής γενιάς. Δεν είμαι δογματικός, αν και γενικά θεωρώ απήχθη την μοντέρνα τέχνη κυρίως λόγω των εκτρόπων και των αποκλινόντων δειγμάτων της, ωστόσο υπάρχουν (σπανίως) κάποια υπέροχα έργα. 
 
Κάνω μνεία (και παραδειγμα) το υπέροχο μοντέρνο γλυπτό θρησκευτικού θέματος που συνάντησα στο νησάκι του Αγ. Αχιλλείου.
 
...έφτασα επιτέλους στο Μουσείο. Δυστυχώς κλειστό. Ρωτάω την διπλανή καταστηματάρχισσα, "Ναι, δυστυχώς είναι κλειστό, αλλά μπορείτε να δείτε την υπόλοιπη πόλη και τα καφέ της" μου απαντά...
Ευχαριστώ, όχι, έχω άλλο ένα Μουσείο στα χαρτιά μου... ή μαλλον Πινακοθήκη Φλωρινιωτών Καλλιτεχνών. Τι μπούφος είμαι! Ήταν δίπλα στο Αρχαιολογικό! Αντε πάμε πίσω... 
 
Απογοήτευση. Κλειστό. Εδώ η φύση φτιάχνει τον δικό της πίνακα, με τεχνική παλαίωσης και κύριο χρώμα, φυσικά το πράσινο. Πάει κι αυτό. 1/3 λοιπόν στην Φλώρινα, δεν πειράζει προχωράμε.
Η πόλη είναι υπέροχη. Δεν μπορώ να μην παρατηρήσω βέβαια πως παρά τις δεκάδες προτομες και αγάλματα αγωνιστών, μακεδονομαχων, (φυσικά και του Βενιζέλου), απουσιάζει πλήρως το όνομα και η μορφή του Βασιλέως Κωνσταντίνου η έστω του πατέρα του του Γεωργίου, στο όνομα του οποίου, ο Διάδοχος στις 8 Νοεμβρίου '12 απελευθέρωσε την πόλη.
 
Το μόνο που βρίσκω είναι ένα ομολογουμένως πανέμορφο ψηφιδωτό έξω από το κτίριο της Μητροπόλεως Φλωρίνης το οποίο παραλείπει να γράψει ποιος είναι ο ψηλός κύριος με το λοφίο...
Έχω το αμυδρό συναίσθημα πως σε αυτά τα μέρη δεν τα πάνε καλά με τους Βασιλείς... ευτυχώς όμως, έφυγαν και προκόψαμε... 
 
Αποχαιρετώ την όμορφη πόλη και ξεχυνομαι στον δρόμο για Καστοριά. "Αυτή τη φορά δεν θα σταματήσω πουθενά" λέω στον εαυτό μου...
Ναι καλά... οι στάσεις είναι επιβεβλημενες, καθώς περνώ κυνηγότοπους και βοσκότοπους, μνημεία που αρμόζουν μια απόδοση προσοχής (ρημαγμενα δυστυχώς από την εγκατάλειψη), και κάτι με καλεί να τραβήξω φωτογραφίες...
 
Θέλω να κλείσω καλά μέσα μου αυτές τις εικόνες που λαμβάνω... νοιώθω λες και βρίσκομαι σε άλλη χώρα, σε ξένο σύμπαν, τι να κάνουμε, δεν είμαστε όλοι από χωριό να γεννηθήκαμε μέσα σε τέτοιους πράσινους παραδείσους...
 
Χαιρετώ τον ηρωικό Νταλίπη, του οποίου το βάθρο αλλά και το παρακείμενο πληροφοριακό περίπτερο καταρρέουν και ετοιμάζομαι πλέον για το στολίδι της Ορεστειάδος Λίμνης, την Καστοριά. Εκεί που ο επίλαρχος Άρτης έδωσε "ρέστα" για το πώς η ελληνική παληκαριά, το θάρρος και το στρατήγημα μπορούν να πάρουν ατουφέκιστα ολόκληρη πόλη...
 
Γεια σου Καστοριά, με την φυσική σου χάρη, με τα υπέροχα κτίρια και με τα ωραία σου τα μνημεία, και τα αγάλματα, ωνα σουγμσω...!!! τι κουλό είναι αυτό...;




















Οδοιπορικό στη Μακεδονία_6
 
Είναι νωρίς μεσημέρι, Τρίτη 2 Αυγούστου του 2022. Τα σπίτια εμπρός μου με προϊδεάζουν πως βρίσκομαι στα προάστια της Καστοριάς. 
Θέλω να είμαι ειλικρινής: δεν είναι εικόνα αυτή παιδιά...
 
Παραλάβατε μια πόλη από τους παππούδες σας, με όμορφα νεοκλασσικά, αρχοντικά παραδοσιακά και στολισμένα εκλεκτικιστικά οικήματα και έξω από αυτήν, στο νεοδομηθέν τμήμα της έχετε φτιάξει τη χαρά του μεταπολιτευτικού εργολάβου, άκομψες πολυκατοικίες κλπ εκτρώματα της εποχής... 
 
Τεσπα, η πόλη είναι μετά τον λόφο, ας τον περάσω και βλέπουμε... 
Α ωραίο άγαλμα στέκει λεβεντικ... ωωνα σουγμσω..! 
Είναι κουλό! 
Ποιος είναι και τον έχουν έτσι...; κρυμμένος πίσω από δέντρα, αποκομμένα τα χέρια του... 
Α! Είναι ο Βασιλεύς Παύλος, αυτός που για να υποστηρίξει ηθικά τον Εθνικό Στρατό των Ελλήνων, κοιμόταν έξω από την πόλη κατά την μάχη με τους σλαβοκομμουνιστές για να μην γίνει η Καστοριά κτήμα των Γιουγκοσλάβων ή των Αλβανών...
 
Εν πάση περιπτώσει ας αρχίσει η αποκαθήλωση των αγαλμάτων, όπως στις ΗΠΑ, αντί να τα πετσοκόβουν...! 
Αφού εν τέλει βλέπουμε ποιοι κέρδισαν. Δεν ήταν πόλεμος εντάσεως, ήταν πόλεμος διαρκείας.
 
Προχωρώ.
Δύο στρατόπεδα εγκαταλελειμμένα στην είσοδο της Πόλεως. Να ξέρετε, μπορεί οι Στρατηγοί κλπ να στολίζουν με τα ονόματά τους τις οδούς των πόλεων, αλλά οι Υπολοχαγοί, οι Λοχαγοί, οι κατώτεροι αξιωματικοί πάντα βρίσκονται δίπλα στους οπλίτες. Τα ηρωικά ονόματά τους είναι αυτά που ονοματίζουν τα στρατόπεδα της χώρας μας, εκεί που κάθε νέος πολίτης-οπλίτης εκπαιδεύεται (λέμε τώρα) στον πόλεμο. 
 
Επιτέλους! 
Εμπρός μου βρίσκεται ένας αληθινός καθρέφτης! Τα ήρεμα νερά της λίμνης Ορεστειάδος αντικατοπτρίζουν το ανεστραμμένο είδωλο της Καστοριάς. Αφήνομαι να "διαβάσω" το τοπίο... να ψάξω από μακρυά το κάθε σπιτάκι πριν φτάσω κοντά και αποδειχθεί αρχοντικό μιας άλλης εποχής...
Κατεβαίνω. 
Πρώτος σταθμός: Ενυδρείο! 
Πολύ όμορφο, ειδικά για παιδάκια, που έρχονται σε επαφή με τα ζωντανά ψάρια... πράγματι γεμάτο παιδάκια και οικογενειακές επισκέπτες. Τι θα ήθελα: μια μεγάλη δεξαμενή στο κέντρο του χώρου, που να έχει μέσα πολλά συγκατοικούντα είδη... εύγε πάντως και για την κατάστασή του, ήταν πολύ καλή, χωρίς ίχνη παρακμής κι εγκατάλειψης.
 
Κάνω μια σύντομη βόλτα μέσα στην πόλη και στα στενά σοκάκια της. Είναι άλλο ένα παραμυθένιο μέρος της Ελλάδος. Είναι η ζώσα απόδειξη του πόσο όμορφη θα ήταν κάθε πόλη της Πατρίδας μας αν είχε διατηρήσει τον παλιό αστικό πυρήνα της και είχε επεκταθεί εκτός αυτής η νέα δόμηση.
 
Επόμενος στόχος: Η σπηλιά του Δράκου. 
Είπαμε, θα είμαι ειλικρινής. Είναι ένα ωραίο σπήλαιο. Ενδιαφέρον να το δει κανείς. Αλλά ο ταμίας/ξεναγός που ανέλαβε να μας το δείξει, δεν κάνει ούτε για τσοπάνης (ας μου επιτραπεί η έκφραση με κάθε σεβασμό προς το ευγενές επάγγελμα των ποιμένων). 
Είχαμε ξένους που τον ρώτησαν απανωτά αν μπορεί να εξηγεί και στα αγγλικά. Τους γείωσε κανονικά και είδα την απογοήτευσή τους. Σε ένα ζευγαράκι που είχα δίπλα μου, τους εξήγησα πως και στα ελληνικά μαλακίες λέει και δεν χάνουν τίποτα. 
Καμμία περιγραφή της γεωλογικός σύστασης, του βάθους και μήκους του σπηλαίου, και αυτό που με εξενεύρισε είναι η χαλαρότητά του ως προς την συντήρηση των σταλακτιτών και σταλαγμιτών, μπροστά μου έπιασε έναν και τον έτριβε, όταν τον ρώτησα γιατί αποκολλούνται κομμάτια τους, ενώ όλοι σχεδόν άγγιζαν παντού...
Το σπήλαιο σαν σπήλαιο εξαιρετικό, επαναλαμβάνω. 
 
Εξέρχομαι, κάνω τη βόλτα της χερσονήσου... Το ξέρετε πως είστε πολύ τυχεροί εσείς οι Καστοριανοί... όταν εμείς στο lockdown έπρεπε να γράψουμε χαρτάκι ή να κάνουμε δήλωση για να περπατήσουμε 10 αστικά τετράγωνα, εσείς είχατε μια περίμετρο της χερσονήσου της πόλεως περί τα 10 σχεδόν χιλιόμετρα, με παγκάκια, υπέροχα σημεία χαλάρωσης και ηρεμίας σε ένα ονειρικό τοπίο...
 
Δεν μπορώ να καταλάβω το γιατί θα έφευγε κανείς από την Καστοριά για να πάει στην Θεσσαλονίκη ή στην Αθήνα... αυτή εδώ η πόλη είναι ξεκάθαρο πως φτιάχτηκε για ζωγράφους, ποιητές, λογοτέχνες και φωτογράφους...



















 
Οδοιπορικό_στη Μακεδονία_7
 
Πρέπει να τρέξω, ο χρόνος μου τελειώνει σε αυτό το μικρό οδοιπορικό... όμως είμαι εδώ και χαζεύω την λίμνη ακόμα. Είναι τόσο γαλήνια... δεν ξέρω αν έχει ψυχολόγους αυτή εδώ η πόλη. 
Φαίνεται πως τα νερά της λίμνης, με τα γριβάδια τους, τους πελαργούς, ακόμα και τις χήνες που προκλητικά και ξεδιάντροπα χαζογυρνανε δω κι εκεί δίπλα στην παραλιακή λεωφόρο, τους πήραν τη δουλειά. 
 
Κοντεύει 16:00. Έχω μια ώρα ακόμα για να προλάβω ανοικτό τον παλαιολιθικό συνοικισμό στο Δισπηλιό. 
Φτάνω 16:15. Ευγενικοί άνθρωποι, και ο χώρος φιλόξενος. Ένας καταρτισμένος ξεναγός κάτω από τις σωτήριες φυλλωσιές λευκών (καθ' ότι ο ήλιος είναι διαπεραστικός ακόμα και μέσα από τα ρούχα), μου δίνει χρήσιμες πληροφορίες για το μέρος. Με αφήνει να το εξερευνήσω μόνος μου. Είναι μια ζωντανή ανασκαφή αυτό εδώ το μέρος και ένα ζωντανό Μουσείο. 
Παραδόξως, εδώ τα πράγματα γίνονται όπως θα έπρεπε να γίνονται παντου: από τη μια οι αρχαιολόγοι βουτάνε στη λάσπη κάνοντας ταξίδι πίσω στον χρόνο και φέρνουν ευρήματα με το ανασκαφικο σκαλιστηρι τους, την δική τους χρονομηχανη δηλαδή, και από την άλλη, σύμφωνα με υποδείξεις, οι τεχνίτες, αναστηλωνουν συνεχώς το παλαιολιθικό λιμνοχώρι αυτό, χωρίς να σταματούν. Ήρθε μια κυρία δίπλα μου (επισκέπτρια) και έλεγε πως πριν 30 χρόνια που ξαναηλθε ηταν πολύ μικρότερο και λιγότερα όλα. Εύγε!
 
Θαυμάζω την ικανότητα αυτών των πρώιμων πολιτισμενων ανθρώπων (αφού πολιτισμός=ύπαρξη πόλεως) να διαθέτουν κεραμικά, καλλιέργειες, σιτηρά, αλλά και κυνηγετικά είδη. Δεν είναι μόνο τροφοσυλλεκτες. Είναι κυνηγοί αλλά και γεωργοί. Εντυπωσιακά τα σκεύη τους. Συγκρίνω τον εαυτό μου. Σερβίρουμε το ψάρι σπίτι μας από ένα φθηνό πιάτο μαζικής παραγωγής άνευ χαρακτήρα και σχήματος. Αυτοί εδώ έχουν βαθύ πιάτο σε σχήμα βάρκας που βάζουν εκεί το ψαράκι τους το μαγειρεμένο. Όλα τα σκεύη τους είναι προσεγμένα. Πόσο εμπρός-πίσω είμαστε;
 
Φεύγω. Δυνατές στιγμές, ωραίες εμπειρίες. Πρέπει να φάω, να δω και να προσκυνήσω τους ναούς των Ταξιαρχών, και να προλάβω το τελευταίο φως στο Νεστόριο στους καταρράκτες. Γιατί είναι κλειστοί οι ναοί; Ποια είναι η ειδική άδεια που χρειάζεται για να μπω εντός του ναού; βλέπω τα έργα των Οθωμανών... έχουν βγάλει τα μάτια από τις μορφές των Αγίων... θαυμάζω την πανοπλία του Ταξιάρχη... Βυζαντινή, έργο τέχνης.
 
Φεύγω για Νεστόριο. Στον δρόμο αστυνομία γράφει για ταχύτητα. Το έχουν μάθει καλά το παιχνίδι σε αυτά τα μέρη οι κάτοικοι και οι αστυνομικοί... στήνουν τα μπλόκα πίσω από πινακίδες που γράφουν "50" και σε τσιμπάνε αν πηγαίνεις με 60... αντίστροφα οι κάτοικοι, μόλις περάσουν το μπλόκο ενημερώνουν τους υπόλοιπους που έρχονται, παίζοντας φώτα απι μακρυά και έτσι πάει το έργο...
Εγώ επειδή έχω "εκπαιδευτεί" πλέον στις ιδιαιτερότητες της επαρχίας, όταν βλέπω οικισμό πάντα "πέφτω" στα 50 και είμαι ήσυχος. Αλλιώς σταθερά στα 90 στην ανοικτή οδό. 
Μόλις βγούμε σε ορεινό δρόμο με στροφές, εκεί δεν έχει μπλόκα, και συνήθως μόνος μου, καθώς σπάνια κινούνται σε τέτοιους απομονωμένος δρόμους άλλοι, οπότε τα λάστιχα τραγουδούν τον δικό τους σκοπό...
 
Φτάνω στη Μονή Τσουκα πάνω από το Νεστόριο. Ευτυχώς δεν είμαι υψοφοβικός. Είναι ιλιγγιώδες το τοπίο. Και ιδανικό για να μονάσεις. Θαυμάζω το τοπίο και τα (λιγοστά λόγω εποχής) νερά που τρέχουν...
Πώς έχει χωρέσει ο Θεός τόση ομορφιά σε τόσο μικρό μέρος σαν την Ελλάδα...;
 
Επιστρέφω στην πόλη για ξεκούραση. Το "bucket list" του ταξιδιωτικού βρίσκεται σε καλό σημείο... πρέπει να βρω κάπου να διανυκτερεύσω και να ξεκουραστώ. Στον δρόμο σκέφτομαι ξανά τα ίδια. Έχω βρει τουλάχιστον 15 χωριά στα οποία θα ήθελα να έχω γεννηθεί και να μένω... γιατί να φύγει κάνεις από τούτον τον ευλογημένο τόπο...;
 
Από το πρώτο τηλεφώνημα η επικοινωνία είναι καλή. Σε μια ώρα θα είμαι μπανιαρισμένος, αραχτός και έτοιμος για φόρτιση μπαταριών...
 
Αύριο τελευταία μέρα...



















 
Οδοιπορικό στη Μακεδονία_8
 
Μ' ενοχλεί που σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα πρέπει να γυρίσω τόσα πολλά και διαφορετικά μέρη και να αποτυπώσω τις εικόνες που βλέπω χωρίς να νιώσω την ψυχή αυτών των τόπων που είναι οι άνθρωποι που τα κατοικούν, τα στολίζουν, τα φροντίζουν...
 
Είναι όμως αναγκαστικό, διότι σε τρεις μέρες όσο και να τρέξεις, δεν μπορείς να δεις τρεις ολόκληρους νομούς και να ζήσεις και τους ανθρώπους τους.
 
Αυτός είναι ο χρόνος που μου δόθηκε και αυτόν τον χρόνο πρέπει να το αξιοποιήσω στον βέλτιστο βαθμό. Όμως δεν θα πετάξω και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται αν μπορέσω να έρθω πιο κοντά σε ντόπιους και να ακούσω την ιστορία τους...
 
Έτσι, τρώγοντας το πρωινό μου σήμερα το πρωί, ημέρα Τετάρτη τελευταία μέρα του ταξιδιού μου, πιάνω κουβέντα με ένα ηλικιωμένο ζευγαράκι το οποίο αν και φαίνονταν Έλληνες μιλούσαν λίγο σπαστά τα ελληνικά μαζί με αγγλικά με ιδιαίτερη προφορά "down under".
 
Ο υπερήλικας κύριος με τον οποίο γνωρίστηκα είναι μία ιστορία μόνος του. Επτά χρόνων γνώρισε το παιδομάζωμα.
 
Τον πήραν από ένα Γραμμοχώρι πέρα απ' το Νεστόριο από αυτά που καταστράφηκαν κι εγκαταλείφθηκαν εντελώς από τις βαρβαρότητες των σλαβοκομμουνιστών και τον έστειλαν στην Ουγγαρία.
 
Ο πατέρας του κυνηγημένος, έφυγε από το χωριό, και ύστερα θεωρώντας πως τον έχασε, μετανάστευσε στην Αυστραλία αφού σκοτώθηκαν και πολλά άλλα συγγενικά του μέλη.
 
Μέσα από τις λίστες του ΟΗΕ το παιδί βρεθηκε και αναγνωρίστηκε. Ο πατέρας του από την Αυστραλία με χίλια βάσανα κατάφερε να το ζητήσει να έρθει, (ασυνόδευτο) στην Αυστραλία, με ενδιάμεση στάση για λίγο καιρό στη Ρουμανία όπου ο πιτσιρικάς έμεινε μόνος του εκεί.
Εν τέλει, 60 χρόνια έμεινε στην Αυστραλία, όλη της ζωής του σχεδόν, και επιστρέφει πλεον τα καλοκαίρια να ξαναβρεί τον τόπο του και τους συγγενείς του εδώ... 
 
Τι να πεις σε αυτόν τον άνθρωπο και τι εξηγήσεις να δώσεις για τα πάμπολλα μνημεία των "αγωνιστών του δημοκρατικού στρατού" που πληθαίνουν συνεχώς τριγύρω στην περιοχή, ενώ ταυτόχρονα τα μνημεία του Εθνικού Στρατού, των ανθρώπων που αγωνίστηκαν για να κρατήσουν την περιοχή ελληνική, αφήνονται στο έλεος της φύσης και των καιρικών φαινομένων.
 
Όμως και οι άνθρωποι γύρω δείχνουν να έχουν ξεχάσει την ιστορία τους και τη λεπτή γραμμή που τους κράτησε στον ελεύθερο κόσμο από το να κυλήσουν στον σοβιετικό "παράδεισο"...
 
Του ζήτησα θα βγάλουμε μία αναμνηστική φωτογραφία και δέχτηκε με ευχαρίστηση, του ευχήθηκα καλή συνέχεια στη διαμονή του εδώ... τουρίστες και οι δύο μας, μέσα στη χώρα μας, με διαφορετική αφετηρία και διαφορετικές ιστορίες!
 
Στο μυαλό μου συνεχίζουν να γυρνούν τα λόγια του Ίδα στα βήματα του οποίου περπατώ σε αυτόν εδώ τον τόπο, και ως κοινωνικός φιλόσοφος, γράφει πως δεν γίνεται να αγαπήσεις τα άλλα έθνη αν δεν γνωρίσεις και αν δεν αγαπήσεις το δικό σου πρώτα.
 
Για εμένα αυτό το οδοιπορικό είναι ένα μάθημα Πατριδογνωσίας, διότι δεν μπορώ να φανταστώ τους ανθρώπους που μένουν εδώ χωρίς να δω τον τόπο τους χωρίς να δω τα εδάφη για τα οποία πολέμησαν άλλοι άνθρωποι πριν από εμάς και έμειναν τα κοκκαλά τους εδώ για πάντα, για να παραμείνουν τα εδάφη ελληνικά, όπως ήταν δηλαδή εδώ και δεκάδες αιώνες και κάποτε κι εγώ με τη σειρά μου να αξιωθώ να δείξω αυτό τον τόπο στα παιδιά μου γνωρίζοντας πέντε πράγματα παραπάνω ώστε να βρουν περισσότερες πληροφορίες, να ξεκινήσουν με ένα προβάδισμα σε σχέση με τη δική μου αφετηρία.
 
Το αυτοκίνητο ανεβαίνει σβέλτα τις στροφές προς τον ορεινό όγκο του όρους Άσκιου και πλησιάζω σιγά-σιγά το χωριό της Βλάστης.
 
Πριν λίγο πέρασα από το χωριό Πελεκάνος στην περιοχή του Βοΐου, το οποίο χωριό μου φάνηκε σαν Κεφαλοχώρι.
 
Είχα την ευχαρίστηση να αντικρίσω πιτσιρικάδες που παίζανε μπουγέλο μέσα στη μέση του δρόμου!
Με χάζευαν καθώς περνούσα.. Δεν ξέρω, τόσο πολύ φωνάζει ότι είμαι από άλλα μέρη, ή δεν περνάει συχνά κόσμος από εκεί;
 
Τους χαιρέτησα και συνέχισαν το μπουγέλωμα μέσα στην παιδική τρέλα τους...
 
Αρχοντοχώρι η Βλάστη! Προσεγμένα σπίτια, φροντισμένοι κήποι, δείχνει πως οι άνθρωποι τίμησαν τις περιουσίες που παρέλαβαν από τους γονείς τους και τις ομόρφυναν ακόμη περισσότερο. Κι εκτός των περιουσιών τους, τίμησαν και τους ήρωες του τόπου τους, με δεκάδες αγάλματα και προτομές...
 
Την αφήνω πίσω μου, ακολουθεί άλλο ένα πράσινο ινφερνο με καταπληκτική, στριφτερή άσφαλτο και πράσινους "τοίχους" ολόγυρα. Εμπρός μου, στην ατελείωτη κατηφόρα ξεδιπλώνεται η πεδιάδα της Πτολεμαΐδας...
 
Τελευταία σκηνή του έργου, με μια πολύ δυνατή εμπειρία....
 
 













Οδοιπορικό στη Μακεδονία_9
 
Τελευταία Πράξη.
Κατηφορίζω την Βλατσιώτικη πλαγιά με θέα την πεδιάδα της Πτολεμαΐδας. Δίπλα μου, ως "καθρεφτάκια για Ινδιάνους" βλέπω ένα περίπτερο πράσινης "Δωρεάν ενέργειας". 
Είναι για να γλυκάνουν το χάπι των ανεμογεννητριών που κοτσάρανε σε κοντινή ραχούλα, μολύνοντας το τοπίο. 
 
Εμπρός μου, η αληθινή δωρεάν ενέργεια, ο πλούτος της γης του Πτολεμαίου που βγαίνει μέσα από τα σπλάχνα της. Είμαι χαρούμενος, μετά από 3 ημέρες μοναχικού ταξιδιού θα συναντήσω κάποιους φίλους στην Πτολεμαΐδα. Επιτέλους παρέα. Πέφτω μέσα στην πολύβοη αγορά της πόλης. Η ζωή εδώ δεν διαφέρει από ένα προάστιο της Αθήνας... Ή μήπως όχι; στα 5 λεπτά βρίσκεται η φύση, κατοικίες χαμηλές, αγροί, το δάσος...
 
Αντάμωμα. Η χαρά της παρέας, ζεστοί, φιλόξενοι άνθρωποι. Μικρή βόλτα στην πόλη, χαζεύω το περίφημο και καλότεχνο επιτοίχιο γράφημα των Πτολεμαίων Μακεδόνων. 
Οι γνωστές κατσαρίδες που φωλιάζουν στους μυχούς του καθεστώτος που μας κυβερνά λερώνουν με τα περιττώματά τους την τοιχογραφία.
 
Τοπικός προορισμός τα ορυχεία λιγνίτη και το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η μονάδα Καρδίας έκλεισε προσφάτως εν μέσω πανηγυρισμών από την κυβέρνηση. Μόνο οι κρετίνοι και οι προδότες μπορεί να πανηγυρίζουν όταν μια χώρα μετατρέπεται από αυτάρκης ενεργειακά σε εξαρτώμενη από τους εχθρούς της. Οι κρετίνοι λόγω ηλιθιότητας και οι προδότες λόγω εκτέλεσης ειδικών "συμβολαίων".
 
Παραμένουν οι υπόλοιπες μονάδες, οι οποίες από εκεί που ήταν να κλείσουν εν μέρει και να μειωθούν οι βάρδιες, τώρα δουλεύουν ολοταχώς καλύπτοντας την αυξημένη ζήτηση λόγω της ενεργειακής κρίσης που οι προδότες δημιούργησαν με τις αποφάσεις τους.
 
Τα μηχανήματα είναι τουλάχιστον εντυπωσιακά. Για να σκάψεις μια περιοχή όσο η λίμνη Κορώνεια της Θεσσαλονίκης, για να σπάσεις την κρούστα του εδάφους και να βρεις τον λιγνίτη που βρίσκεται λίγα μέτρα παρακάτω, χρειάζεσαι μηχανήματα ικανά να σπάσουν και να κινήσουν την γη.
 
Βρίσκομαι στον Τομέα Διακίνησης Σκληρών Σχηματισμών του Ορυχείου. Εδώ οι άνθρωποι εργάζονται καθημερινά, σε ένα δύσκολο και απαιτητικό περιβάλλον που δεν συγχωρεί τα λάθη. Τα μηχανήματα εκσκαφής και μεταφοράς ορυκτού και χώματος είναι από τα μεγαλύτερα που έχει κατασκευάσει η ανθρώπινη τεχνολογία γι' αυτή τη δουλειά, και θέλουν προσοχή και σεβασμό. 
 
Το "γραφείο" αυτών των εργαζομένων δεν συγχωρεί κραιπάλη, ξενύχτια, οκνηρία... Χρειάζεται απόλυτη συγκέντρωση. Και αν τώρα που είναι καλοκαίρι και το ξηρό χώμα μου φαίνεται "εύκολη" δουλειά, στα πρωτοβρόχια, ή στα χιόνια που λασπώνει το έδαφος, το να οδηγείς ένα dumper μεγέθους μονώροφης κατοικίας φορτωμένο με 180 τόνους υλικό ενώ ζυγίζει συνολικά 350 τόνους, θέλει εξαιρετική προσήλωση και προσοχή. 
 
Το συγκεκριμένο φορτηγό (dumper) που παρατηρώ από κοντά, είναι δημιουργία μιας καναδέζικης εταιρείας αμαξωμάτων με το όνομα Ευκλείδης (Euclid) με ηλεκτρικά από την Hitachi και ηλεκτροκινητήρες από την General Motors, (αν τα συγκράτησα σωστά ως πληροφορίες). 
Εντυπωσιακό.
 
Φεύγω εκστασιασμένος από την εμπειρία μου στο ορυχείο... 
Πολύ κοντά βρίσκεται η νέα μονάδα παραγωγής ρεύματος της ΔΕΗ. Προλάβαμε και την παραγγείλαμε (ως ΔΕΗ) πριν μας κατσικωθούν οι "οικολόγες" ύαινες οπότε προχωράει η κατασκευή της. Έρχεται θεόσταλτη για την κυβέρνηση των αθεόφοβων, διότι θα συμπληρώσει άλλα 600 MW στο δίκτυο (ονομαστικά 660). 
Συμπτωματικά η παραγόμενη ενέργεια είναι όσο εισάγουμε περίπου ημερησίως από την Τουρκία και τη Βουλγαρία αυτήν την περίοδο. Επίσης το ζεστό νερό που θα προκύπτει, θα θερμαίνει δωρεάν (την Πτολεμαΐδα και τα πέριξ χωριά.
 
Το έργο ολοκληρώνεται και από τον Σεπτέμβριο (σύμφωνα με το πρόγραμμα) θα προστεθεί στο δίκτυο. Η Mitsubishi (κατασκευάστρια) έχει κάνει εξαιρετική δουλειά στην διαχείριση των καυσαερίων. Δεν διαθέτει εξωτερική καμινάδα, τα καυσαέρια θα βγαίνουν μέσα από τους υδρατμούς, θα υγροποιούνται και έτσι θα μειώνεται το CO2 αλλά και θα προκύπτουν χρήσιμα υλικά στη βάση που πιθανώς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στην οικοδομή.
 
Αποχαιρετώ την Πτολεμαΐδα και τους αγαπητούς φίλους μου εκεί. Παίρνω τον δρόμο της επιστροφής. Είχα ακόμα πολλά να δω, αλλά ο χρόνος μου τελείωσε δυστυχώς. 
 
Κινούμαι στην Εγνατία και έχω πολύ χρόνο για σκέψη. Τι μου λένε τα ταξίδια που κάνω εδώ και χρόνια, για την επαρχία και τους ανθρώπους της; βλέπω χωριά έρημα και χωριά διατηρημένα. Χωριά που παρά την γενική εγκατάλειψη της υπαίθρου ανθίζουν και χωριά που μαραζώνουν. 
 
Σε τι διαφέρουν τα μεν από τα δε; Μου λέει κάποιος, πως πρέπει να φροντίσουν τα αρχαιολογικά και άλλα σημεία ενδιαφέροντος για να έχουν τουρίστες και άρα ανάπτυξη. Διαφωνώ. Πρέπει να απεμπλακούμε από αυτήν την λογική. Δεν μπορεί να φτιάχνεις τον τόπο σου να ευπρεπίζεις το σπίτι σου για τον ξένο, μπας και σου αφήσει κάνα φιλοδώρημα.
 
Τα περισσότερα αρχοντοχώρια είναι έτσι όμορφα, διότι οι άνθρωποί τους αγάπησαν τον πατρικό τους τόπο και τον θέλησαν από μόνοι τους όμορφο και μεγαλοπρεπή. Να! τους κι αν έρθει ο τουρίστας, Να! τους κι αν δεν έρθει. Και όταν δεν έχεις ανάγκη τον τουρίστα, δεν κρέμεσαι από τις μπάλες του για να μείνεις στον τόπο σου ή όχι. Όταν έχεις χτίσει με τον γιο σου ή τον εγγονό σου την μάνδρα του σπιτιού, έχεις σκαλίσει την αυλή ή τον αγρό, όταν έχεις μοχθήσει για τον τόπο, τότε τον αγαπάς και δεν τον αφήνεις. 
 
Στο διάβολο ο τουρισμός όταν γίνεται σχέση εξάρτησης. Στο διάβολο η "τουριστική εκμετάλλευση". Η επαρχία αν έχει ελπίδες να επιζήσει από την εποχικότητα και την φυγή προς το άστυ, αυτές βρίσκονται στην δημιουργία ισχυρών τοπικών κοινοτήτων με τοπική παραγωγή, με θεσμούς πολιτισμού, και τοπικής κοινωνικής διάδρασης. 
 
Όσα χωριά και κώμες διατηρούν ισχυρό κοινωνικό πυρήνα ανεξάρτητο των εξωτερικών παραγόντων, μένουν, ακμάζουν, ανθίστανται. Τα υπόλοιπα γίνονται στάχυα που τα παίρνει ο άνεμος κι ερημωμένα σπίτια.
 
Το οδοιπορικό τελειώνει, επιστρέφω σε γνώριμα εδάφη. 
 













 
Απολογισμός: ~1.000 χλμ, ισούνται χονδρικά με 70 λίτρα καυσίμου (πετρέλαιο), δύο διανυκτερεύσεις, φαγητό τριών ημερών. 
Συνολικό κόστος περί τα 250 ευρώ, όμως η αξία της γνωριμίας με την Πατρίδα είναι ανεκτίμητη. 
 
Ευχαριστώ όσους με διαβάζουν, ελπίζω να σας μετέδωσα σε κάποιο βαθμό την εμπειρία μου και ευχαριστώ για τα σχόλια που βοηθούν την σκέψη μου και την επεξεργασία των εικόνων.
 
Εις το επανιδείν.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου