Πλέον τα TV News έχουν λιγότερες αλήθειες από τις Sci-fi Movies. Έχουμε χάσει έτσι την αίσθηση του τι σημαίνει πανδημία, θανατερό και κίνδυνος. Όπως έλεγε και ο Νίτσε η παράνοια στα άτομα είναι η εξαίρεση, στις συλλογικότητες όμως είναι ο κανόνας. Δεν θα αναφέρω ως παράδειγμα πανδημίες του Μεσαίωνα, ούτε της Αθήνας του 5ου αι. που μαθαίνουμε από τον Θουκυδίδη, ούτε καν αυτή της Ισπανικής γρίπης του 1918, αλλά μια πανδημιούλα στην Αθήνα του 1854. Τον Μάιο του 1854 Άγγλοι και Γάλλοι στρατιώτες αποβιβάστηκαν στον Πειραιά και τον κατέλαβαν. Ήταν η περίοδος του Κριμαϊκού πολέμου όπου οι Ρώσοι πολεμούσαν εναντίον της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τα στρατεύματα δεν έφεραν μόνο πολιτική και στρατιωτική πίεση στη χώρα, αλλά και την χολέρα. Μια φονική επιδημία που άρχισε να εξαπλώνεται από τον Πειραιά στα νησιά του Αργοσαρωνικού και τις Κυκλάδες και αργότερα στην Αθήνα. Οι Πειραιώτες εγκατέλειπαν μαζικά τα σπίτια τους για να μην κολλήσουν τη χολέρα προσπαθώντας να πάνε στα κοντινά νησιά όπου οι κάτοικοι τους αντιμετώπισαν με μεγάλη εχθρότητα φοβούμενοι ότι θα τους κολλήσουν. Στην Αίγινα λ.χ. τους πετροβολούν και δεν τους αφήνουν καν να αποβιβαστούν. Υπήρξε και τεράστια εκμετάλλευση της ανάγκης για στέγαση και καταγράφονται περιπτώσεις όπου νοίκιαζαν στάβλους στους ιδιότυπους αυτούς μετανάστες σε εξαιρετικά υψηλές τιμές.
Δεν είναι σαφές πώς έφτασε η ασθένεια στην Αθήνα. Το επικρατέστερο σενάριο είναι ότι τα πρώτα θύματα ήταν δύο πλύστρες στις οποίες δόθηκαν να πλυθούν τα ρούχα ενός ασθενούς από τη Σύρο που είχε χάσει τη ζωή του από τη χολέρα. Μέσα σε 15 μέρες η επιδημία χολέρας θέριζε τους Αθηναίους. Οι περισσότεροι Αθηναίοι αντιμετώπισαν την επιδημία με τον ίδιο τρόπο με τους Πειραιώτες. Με τη μαζική φυγή. Υπουργοί ακόμη και ο δήμαρχος της πόλης έφυγαν για την επαρχία. Στη θέση του παρέμεινε ο Οθωνας και η Αμαλία που μάλιστα διέθεσαν μέρος της περιουσίας τους για τις έκτακτες ανάγκες. Υπολογίζεται ότι συνολικά σε Αθήνα και Πειραιά έχασαν τη ζωή τους περίπου 3.000 άνθρωποι σε ένα τοπικό πληθυσμό 30.000.
Αισχροκέρδεια είχε εμφανιστεί σε είδη διατροφής (ψωμί, κρέας, ρύζι κ.ά.), που συνίσταντο ως απαραίτητα για τη χολέρα. Αξιοσημείωτη η υπεύθυνη στάση των τότε μητροπολιτών Αθηνών Νεόφυτου και Σύρου Δανιήλ, που κάλεσαν τους πιστούς να μην κάνουν νηστεία και στερηθούν το πολύτιμο γι’ αυτούς κρέας. Μάλιστα ο Νεόφυτος προχώρησε ακόμα περισσότερο εμποδίζοντας, αρχικά, τη λειτουργία μέσα στις εκκλησίες για να μη γίνεται συγκέντρωση πιστών σε κλειστό χώρο και, στην συνέχεια, το κρίσιμο διάστημα του Νοεμβρίου του 1854 σταμάτησε και τις υπαίθριες λιτανείες. Η πανικόβλητη φυγή των κατοίκων του Πειραιά και της Αθήνας προκάλεσε τεράστια προβλήματα στη λειτουργία των κρατικών υπηρεσιών και μετέφερε την αρρώστια στα νησιά και σε επαρχιακές πόλεις. Ομως τελικά θεωρήθηκε ότι συνετέλεσε στη -σχετικά- γρήγορη ανακοπή της εξάπλωσης της ασθένειας και τελικά της εξαφάνισής της. Η επιδημία σταμάτησε τον Δεκέμβριο του 1854.
Ο τύπος της εποχής έγραφε: «Η Ιερά οδός, η οδός των Πατησίων, της Κηφισιάς, του Μαραθώνος, κάθε
δρόμος που έφερνε σ’ ένα χωριό της Αττικής ήτο γεμάτος από κάρα, αμάξια, φορτηγά ζώα, πεζούς· παντού μια ατελείωτη αλυσίδα, που εσέρνουνταν […] Κλάμα και θρήνος παντού». Στην πραγματική πανδημία δεν χρειάζονται τα ΜΜΕ για να πληροφορήσουν τον κόσμο πως υπάρχει πανδημία και κινδυνεύουν, αλλά το βλέπουν όλοι γύρω τους. Γι' αυτό άλλωστε λέγεται πανδημία. Είναι εντυπωσιακός ο βαθμός της αφέλειας που προϋποθέτει η σημερινή επικοινωνία.
Σήμερα, αν δεν ενημερωνόμασταν για τον —υπαρκτό μεν, υπερτιμημένο δε, λόγω Αμερικανικών εκλογών— covid από τα ΜΜΕ, θα ξέραμε πως υπάρχει πανδημία;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου